ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ

• Οικονομικές ειδήσεις
• Οικονομικό Περιβάλλον

Σύμφωνα με το Δείκτη Διεθνούς Παρουσίας του Ινστιτούτου των Πρεσπών (ανεξάρτητη δεξαμενή σκέψης), μέτρηση που αποτυπώνει την κατάταξη για το 2019 της παρουσίας στη Βόρεια Μακεδονία 24 επιλεγμένων κρατών σε σύγκριση με το 2010 και το 2000, οι δυτικές δυνάμεις, καθώς και τα κράτη- μέλη της ΕΕ, έχουν κυρίαρχη παρουσία στη Βόρεια Μακεδονία. Στο πλαίσιο του Δείκτη η παρουσία των κρατών εντοπίζεται σε τρεις διαστάσεις, οικονομική, πολιτική και ήπια-πολιτιστική. Η οικονομική παρουσία αξιολογείται σε διάφορους τομείς, όπως ενέργεια, βασικά αγαθά, υπηρεσίες, άμεσες ξένες επενδύσεις, εμβάσματα, αναπτυξιακή βοήθεια. Η αξιολόγηση της πολιτικής παρουσίας γίνεται με όρους διπλωματικών σχέσεων, ξένων αποστολών, ανταλλαγής επισκέψεων, διμερούς συνεργασίας, στρατιωτικής συνεργασίας. Η ήπια-πολιτιστική παρουσία αξιολογείται με όρους μετανάστευσης, τουρισμού, πολιτισμού, ΜΜΕ, μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τεχνολογίας, έρευνας και επιστήμης, εκπαίδευσης. 

Τα τρία κράτη με την υψηλότερη συνολική κατάταξη στον Δείκτη Διεθνούς Παρουσίας, που συγκεντρώνουν πάνω από 600 βαθμούς για τη συνολική παρουσία τους στη χώρα, είναι η Τουρκία, οι ΗΠΑ και η Βουλγαρία, ενώ ακολουθούν η Γερμανία, η Σερβία, η Σλοβενία, η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Κροατία και η Αλβανία. Η παρουσία στην κορυφαία δεκάδα δύο εκ των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ (ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο) καθώς και της Τουρκίας που ομαδοποιείται στους παγκόσμιους παίκτες, επιβεβαιώνει, σύμφωνα με το Ινστιτούτο των Πρεσπών, το πόσο γεωπολιτικά “θελκτική” είναι η Βόρεια Μακεδονία. Αντίθετα, η συνολική παρουσία της Ρωσίας, που συγκεντρώνει 486,7 βαθμούς, και της Κίνας με 467,5 βαθμούς υπολείπεται, σύμφωνα με το Ινστιτούτο, των άλλων παγκόσμιων παικτών. Όπως δε σημειώνει το Ινστιτούτο, η πρώτη δεκάδα των κρατών καταδεικνύει την κυριαρχία των κρατών-μελών της ΕΕ, η οποία αναγνωρίζεται ως ο μεγαλύτερος φίλος της χώρας από σχεδόν το ένα πέμπτο των πολιτών, αλλά και την αξιοσημείωτη παρουσία των γειτόνων με τρεις (Σερβία, Βουλγαρία, Αλβανία) εκ των πέντε άμεσων γειτόνων στη λίστα της δεκάδας, καθώς και την παρουσία των χωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, επίσης με τρεις (Σερβία, Σλοβενία, Κροατία) εκ των επτά διαδόχων κρατών στη λίστα.

Ως προς την οικονομική παρουσία στη Βόρεια Μακεδονία, στην κορυφή της λίστας βρίσκεται η Γερμανία (670,5 βαθμοί), ακολουθούν οι ΗΠΑ (584,5 βαθμοί) και τρίτη έρχεται η Τουρκία (583,7 βαθμοί). Η κορυφαία πεντάδα συμπληρώνεται με το Ηνωμένο Βασίλειο (559,7 βαθμοί) και την Ιταλία (547,7 βαθμοί). Από την εικόνα της κατάταξης της οικονομικής παρουσίας των χωρών και δη των δέκα πρώτων χωρών εξάγονται, σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου των Πρεσπών, τρία συμπεράσματα: πρώτον, οι οικονομικοί δεσμοί είναι ισχυρότεροι με τις γειτονικές χώρες, καθώς τρεις εκ των γειτόνων (Βουλγαρία, Σερβία και Ελλάδα) κατατάσσονται στην πρώτη δεκάδα με την εντονότερη οικονομική παρουσία. Δεύτερον, οι ανεπτυγμένες χώρες, οι σταθερές δημοκρατίες και οι χώρες της Δύσης είναι οι κύριοι οικονομικοί εταίροι και επενδυτές στη Βόρεια Μακεδονία, όπως αποτυπώνεται από την παρουσία της ισχυρότερης οικονομίας της ΕΕ, της Γερμανίας, στην κορυφή του οικονομικού δείκτη για τρία χρόνια, αλλά και της μεγαλύτερης οικονομίας της Νότιας Ευρώπης, της Ιταλίας, στη δεκάδα. Τρίτον, η Τουρκία είναι σοβαρός οικονομικός εταίρος της Βόρειας Μακεδονίας, καθώς η αναγνωρισιμότητά της ως τέτοιου στην κοινή γνώμη επιβεβαιώνεται από τους περισσότερους εξειδικευμένους δείκτες και μεταβλητές του Δείκτη. Επιπρόσθετα, με δεδομένη τη γεωγραφική της θέση, τους οικονομικούς δεσμούς και άλλα χαρακτηριστικά, η Τουρκία είναι ο κύριος έμμεσος εταίρος της Βόρειας Μακεδονίας για την επαφή της με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και του αραβικού κόσμου, όπως αναφέρει η έρευνα του Ινστιτούτου.

Αναφορικά με την πολιτική παρουσία στη Βόρεια Μακεδονία για το 2019 ο Δείκτης Διεθνούς Παρουσίας κατατάσσει τη Βουλγαρία στην πρώτη θέση με 676,5 βαθμούς, την Τουρκία στη δεύτερη θέση με 645,2 βαθμούς και τη Σλοβενία στην τρίτη με 609,5 βαθμούς. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν οι ΗΠΑ (581,5 βαθμοί) και η Γερμανία (522,6 βαθμοί), ενώ οι δέκα πρώτες χώρες σε πολιτική παρουσία αντιστοιχούν στην πρώτη δεκάδα της συνολικής κατάταξης για το 2019, καθώς μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο απουσιάζει από την δεκάδα των χωρών με την εντονότερη πολιτική παρουσία, ενώ εμφανίζεται η Ρωσία σε αυτή για πρώτη φορά. Από την εικόνα της κατάταξης και δη από την πρώτη δεκάδα των χωρών με έντονη πολιτική παρουσία εξάγονται, σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου των Πρεσπών τρία συμπεράσματα: πρώτον, η γεωγραφική εγγύτητα και οι ιστορικοί δεσμοί είναι πρωτογενείς παράγοντες της παρουσίας και της κυριαρχίας των γειτονικών κρατών (Σερβία, Βουλγαρία, Αλβανία και Ελλάδα) και δη των δημοκρατιών της πρώην Γιουγκοσλαβίας (Σερβία, Κροατία και Σλοβενία). Δεύτερον, η γεωπολιτική “θελκτικότητα” της Βόρειας Μακεδονίας επιβεβαιώνεται από την εμφάνιση της Ρωσίας και τρίτον, η απόσυρση της επίσημης Ουάσιγκτον από όλη την Ευρώπη θέτει τη Γερμανία σε ηγετική θέση.

Με όρους ήπιας/πολιτιστικής παρουσίας οι ΗΠΑ κατατάσσονται πρώτες στη λίστα με 712,2 βαθμούς, ακολουθεί η Σερβία (705,3 βαθμοί) ενώ η Τουρκία έρχεται τρίτη με 661,6 βαθμούς. Σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου των Πρεσπών, δεδομένης της συσχέτισης της ήπιας/πολιτιστικής παρουσίας με την οικονομική διάσταση, προκύπτουν τρία συμπεράσματα: πρώτον, είναι εύκολο να διατηρηθεί ένα υψηλό επίπεδο ήπιας παρουσίας, όταν υπάρχει γεωγραφική εγγύτητα και άλλοι δεσμοί, όπως κοινή γλώσσα, θρησκεία, ιστορικό παρελθόν, κ.ά. Δεύτερον, η ξεκάθαρη τάση της Βόρειας Μακεδονίας προς την ΕΕ καθώς και την ενταξιακή διαδικασία μόνο θα βελτιώσει το φιλτράρισμα των αποτελεσμάτων που καταγράφονται εντός της διάστασης της ήπιας παρουσίας, γεγονός που θα ενισχύσει σημαντικά την ευρωπαϊκή και δυτική παρουσία. Τρίτον, αναμένεται στο εγγύς μέλλον να παρατηρηθεί νέα στροφή και βελτίωση της κατάταξης και παρουσίας των παραδοσιακών δημοκρατιών και δυτικών οικονομιών στην οικονομική διάσταση.