ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ

• Επιχειρηματικές Αποστολές-Εκθέσεις
• Οικονομική Κατάσταση

Σύμφωνα με την έκθεση “Hidden Economy in the Western Balkans 2020: Trends and Policy Options” του Ινστιτούτου Southeast Europe Leadership for Development and Integrity (SELDI), παρατηρούνται υψηλά επίπεδα και συνεχιζόμενη αύξηση της παραοικονομίας στα Δυτικά Βαλκάνια, με ποικίλες επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη: χαμηλή χρηματοδότηση και ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών, ανεπαρκής υγειονομική περίθαλψη και συνταξιοδοτική κάλυψη, αθέμιτος ανταγωνισμός και διαφθορά, άτυπες πρακτικές που παρεμποδίζουν την ανάπτυξη και την καινοτομία των επιχειρήσεων και δημιουργούν προβλήματα όσον αφορά στην πρόσβαση στη χρηματοδότηση, μείωση των μισθών και της αγοραστικής δύναμης, απώλειες κρατικών εσόδων κ.λπ. Ειδικότερα, τα στοιχεία του SELDI δείχνουν ότι η «κρυφή» απασχόληση εξακολουθεί να επικρατεί στην περιοχή. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, μεταξύ 2016 και 2019 ο δείκτης άτυπης απασχόλησης αυξήθηκε σε πέντε από τις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων κατά 2,4% (στο Μαυροβούνιο) και 12,4% (στη Βόρεια Μακεδονία). Η Σερβία είναι η μόνη χώρα που παρουσιάζει μείωση από το 2016, ενώ το Κόσσοβο παραμένει η χώρα με το υψηλότερο ποσοστό «κρυφής» απασχόλησης (πάνω από 80%). Όσον αφορά στους εργαζόμενους χωρίς σύμβαση εργασίας, η έρευνα δείχνει ότι η κατάσταση είναι πιο ανησυχητική στο Κόσσοβο, όπου το 25% των εργαζομένων δεν έχουν γραπτή σύμβαση, ενώ στην Αλβανία το 34% των εργαζομένων λαμβάνουν υψηλότερες αποδοχές από αυτές που δηλώνονται («μισθό σε φάκελο» - "envelope wage"). Στη Βόρεια Μακεδονία, οι «μισθοί φακέλου» (αδήλωτοι) εντοπίζονται κυρίως στον κατασκευαστικό κλάδο. Ωστόσο, συχνά περιστατικά μπορούν επίσης να εντοπιστούν στους κλάδους της γεωργίας, της φιλοξενίας (ξενοδοχεία) και της εστίασης (καφετέριες και εστιατόρια). Όσον αφορά στην κοινωνική ασφάλιση, στο Κόσσοβο και στο Μαυροβούνιο το 24% και το 12% των εργαζομένων αντίστοιχα δεν έχουν κοινωνική ασφάλιση, ενώ το 34% των εργαζομένων στην Αλβανία και το 28% στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη έχουν κοινωνική ασφάλιση που καταβάλλεται με μισθό χαμηλότερο από τον πραγματικό. Από τις χειρότερες επιπτώσεις της άτυπης απασχόλησης στην περιοχή αφορά στην παροχή ασφάλισης υγειονομικής περίθαλψης, ζήτημα κρίσιμης σημασίας στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19. Οι άνθρωποι που απασχολούνται στην άτυπη οικονομία είναι πολύ πιο ευάλωτοι στις συνέπειες της πανδημίας COVID-19, καθώς οι αδήλωτοι εργαζόμενοι δεν μπορούν να επωφεληθούν από τα κυβερνητικά μέτρα έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης, τα κονδύλια του IPA ή τα 38 εκατ. ευρώ άμεσης στήριξης της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια. Το ζήτημα αυτό επηρεάζει άμεσα τα άτομα, καθώς και έμμεσα ολόκληρη την κοινωνία, μέσω της περαιτέρω μείωσης των ήδη περιορισμένων δημόσιων οικονομικών για τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, αναφέρεται στην έρευνα. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. ακόλουθο σύνδεσμο:

https://seldi.net/wp-content/uploads/2020/11/Hidden-economy-in-the-Western-Balkans-2020-brif.pdf.