ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ

• Λοιπές υπηρεσίες
• Εμπορική Νομοθεσία

Σύμφωνα με άρθρο της κινεζικής εταιρείας παροχής υπηρεσιών νομικού συμβούλου, «Dezan Shir & Associates» το Υπουργείο Εμπορίου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (Ministry of Commerce of the People’s Republic of China – MofCom) δημοσίευσε τους πρώτους «Αρνητικούς Καταλόγους» διασυνοριακού εμπορίου υπηρεσιών, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό στις εταιρείες του εξωτερικού τις απαραίτητες διασαφηνίσεις για το ποιες υπηρεσίες μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εμπορικών συναλλαγών στην Κίνα. Ειδικότερα, δημοσιεύθηκε ένας «Εθνικός» Κατάλογος, ο οποίος εφαρμόζεται σε όλη την κινεζική επικράτεια, και ένας Κατάλογος που αφορά στις Ζώνες Ελεύθερου Εμπορίου της χώρας. Σημειώνεται ότι, οι ως άνω Κατάλογοι δεν είναι ίδιοι με εκείνους που αφορούν στις επενδύσεις ή στην πρόσβαση στην αγορά.

Σύμφωνα με διευκρινήσεις του MofCom, η Κίνα εφάρμοζε, μέχρι τούδε, ένα σύστημα «Θετικών Καταλόγων» εμπορίου υπηρεσιών, το οποίο βασίζονταν στις προβλέψεις διμερών συμφωνιών που υπέγραφε η Κίνα με τρίτες χώρες. Το εμπόριο υπηρεσιών σε τομείς εκτός διμερών σμφωνιών ρυθμίζονταν από άλλα νομοθετήματα, γεγονός που δημιουργούσε σύγχυση και ασυνέπεια.

Κατά τους συντάκτες του άρθρου, παρά το γεγονός ότι, οι νέοι Αρνητικοί Κατάλογοι ουσιαστικά καθορίζουν επακριβώς τομείς περιορισμένης πρόσβασης για τις εταιρείες του εξωτερικού, θεωρούνται βήμα διεύρυνσης της πρόσβασης στην αγορά, καθώς οι ως άνω εταιρείες μπορούν πλέον να δραστηριοποιηθούν ελεύθερα σε όλους εκείνους τους τομείς που δεν περιλαμβάνονται στους Καταλόγους. Επίσης, η δημοσίευση των Αρνητικών Καταλόγων περιορίζει την δυνατότητα των τοπικών κυβερνήσεων να μπλοκάρουν αυθαίρετα το διασυνοριακό εμπόριο υπηρεσιών, κάτι το οποίο συνέβαινε υπό το προηγούμενο καθεστώς, λόγω της ασάφειας που επικρατούσε. Στο πλαίσιο αυτό, οι Αρνητικοί Κατάλογοι θεωρούνται σημαντικοί, τόσο επειδή απαλείφουν την αμφισημία που επικρατούσε, όσο και επειδή εντάσσονται σε ένα νέο σύστημα ρύθμισης του διασυνοριακού εμπορίου υπηρεσιών της Κίνας, το οποίο προλειαίνει το έδαφος για περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς στο μέλλον.

Ο ορισμός του «διασυνοριακού εμπορίου υπηρεσιών» που δίνει το MofCom περιλαμβάνει τρεις (3) τύπους διασυνοριακών δραστηριοτήτων: διασυνοριακή παράδοση υπηρεσιών, κατανάλωση στο εξωτερικό και μετακίνηση φυσικών προσώπων. Ο ως άνω ορισμός συνάδει με εκείνο της Γενικής Συμφωνίας Εμπορίου Υπηρεσιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Τόσο ο Εθνικός Κατάλογος, όσο και εκείνος που αφορά στις Ζώνες Ελεύθερου Εμπορίου, περιλαμβάνουν υπηρεσίες που εντάσσονται στους εξής τομείς: α) γεωργία, δασοκομία, κτηνοτροφία και αλιεία, β) κατασκευές, γ) χονδρικές και λιανικές πωλήσεις, δ) μεταφορές, αποθήκευση και ταχυδρομικές υπηρεσίες, δ) μετάδοση πληροφοριών, λογισμικό και υπηρεσίες τεχνολογιών πληροφοριών, ε) χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, στ) υπηρεσίες χρηματοδοτικής μίσθωσης και επιχειρηματικές υπηρεσίες, ζ) επιστημονική έρευνα και τεχνικές υπηρεσίες, η) εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη και κοινωνικές υπηρεσίες και θ) πολιτισμός, αθλήματα και διασκέδαση. Ο Εθνικός Κατάλογος περιλαμβάνει εβδομήντα μία (71) δραστηριότητες, ενώ εκείνος που αφορά στις Ζώνες Ελεύθερου Εμπορίου περιλαμβάνει εξήντα οκτώ (68).

Σε ορισμένες περιπτώσεις, απαγορεύεται πλήρως η συμμετοχή ξένων επιχειρήσεων, ενώ σε άλλες θεσπίζονται περιορισμού στην παροχή υπηρεσιών, οι οποίοι είτε αφορούν στην παροχή τους μέσω συγκεκριμένων διαύλων ή μηχανισμών πωλήσεων (π.χ. μέσω εγχώριου χονδρέμπορα), είτε αφορούν στην χορήγηση των κατάλληλων αδειών ή εγκρίσεων.

Επί παραδείγματι, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Εθνικού Καταλόγου, εταιρείες του εξωτερικού:

• Απαγορεύεται να παρέχουν κάθε κατασκευαστική ή συναφή μελετητική υπηρεσία.
• Μπορούν να προβαίνουν σε απευθείας πώληση προϊόντων, όπως π.χ. τα κτηνιατρικά φάρμακα, τα πρόσθετα ζωοτροφών και τα λιπάσματα, μόνο εάν ιδρύσουν θυγατρική εταιρεία στην Κίνα ή συνεργαστούν με τοπική εμπορική επιχείρηση.
• Μπορούν να εμπλακούν σε τηλεπικοινωνιακές λειτουργίες, μόνο εάν ιδρύσουν θυγατρική στην Κίνα ή λάβουν σχετική άδεια.
• Μπορούν να εμπλακούν, μέσω διασυνοριακών συναλλαγών, σε τραπεζικά ιδρύματα, επιχειρήσεις διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, επιχειρήσεις πιστώσεων, καταπιστεύματα, επιχειρήσεις χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων, επιχειρήσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης, επιχειρήσεις χρηματοδότησης καταναλωτών, επιχειρήσεις χρηματοδότησης αυτοκινήτων, επιχειρήσεις νομισματικής μεσιτείας, αλλά και σε άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, μόνο εάν έχουν λάβει σχετική έγκριση από την Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας και την Ρυθμιστική Επιτροπή Τραπεζών και Ασφαλίσεων της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.

Σημειώνεται ότι, οι Αρνητικοί Κατάλογοι δεν υπερισχύουν τυχόν προνομιακής μεταχείρισης του εμπορίου υπηρεσιών που προβλέπεται, είτε στο πλαίσιο Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου, είτε σε ορισμένους τομείς των Ζωνών Ελεύθερου Εμπορίου. Έτσι, εάν μία χώρα έχει συνάψει διμερή συμφωνία με την Κίνα, η οποία επιτρέπει στις επιχειρήσεις της να εμπλακούν σε υπηρεσίες που εντάσσονται στους Αρνητικούς Καταλόγους, υπερισχύουν οι ρυθμίσεις της Συμφωνίας.

Ενδεχομένως, το πιο σημαντικό να μην είναι οι τομείς που περιέχονται στους Αρνητικούς Καταλόγους, αλλά εκείνοι που δεν περιέχονται σε αυτούς. Ειδικότερα, ο Αρνητικός Κατάλογος των Ζωνών Ελεύθερου Εμπορίου αυξάνει τον αριθμό των τομέων στους οποίους επιτρέπεται η συμμετοχή επιχειρήσεων του εξωτερικού, απαλείφοντας ή χαλαρώνοντας περιορισμούς που προέβλεπαν προηγούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις.

Επί παραδείγματι, καθιερώνεται μια πιο ανοιχτή πολιτική προσέλκυσης ταλέντων, απαλείφοντας περιορισμούς για την συμμετοχή αλλοδαπών σε διαδικασίες επίσημης πιστοποίησης των εξής επαγγελμάτων: α) πολεοδόμοι αστικού και αγροτικού περιβάλλοντος, β) εκτιμητές ακίνητης περιουσίας, γ) δημοπράτες, δ) τοπογράφοι και μελετητές μηχανικοί, ε) κτηνίατροι και στ) επιβλέποντες μηχανικοί. Σύμφωνα με το MofCom, με τον τρόπο αυτό ενθαρρύνονται και προσελκύονται επαγγελματίες του εξωτερικού στην Κίνα, προκειμένου να ασκήσουν επιχειρηματική δραστηριότητα και να ενισχύσουν περαιτέρω την διεθνοποίηση των Ζωνών Ελευθέρου Εμπορίου.

Επίσης, ο Αρνητικός Κατάλογος των Ζωνών Ελεύθερου Εμπορίου διευρύνει την πρόσβαση σε διάφορους τομείς των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Έτσι, φυσικά πρόσωπα του εξωτερικού που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις μπορούν, πλέον, να υποβάλλουν αίτηση για άνοιγμα λογαριασμών αξιογράφων και λογαριασμών συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης. Πλην τούτου, απαλείφονται περιορισμοί για την εμπλοκή επιχειρήσεων και ιδιωτών του εξωτερικού σε υπηρεσίες τελωνειακής διασάφησης στην Κίνα. Αυτό σημαίνει ότι, πάροχοι του εξωτερικού θα μπορούν να προσφέρουν διασυνοριακές υπηρεσίες τελωνειακής διασάφησης εντός των Ζωνών Ελεύθερου Εμπορίου, χωρίς την ίδρυση νομικού προσώπου στην Κίνα.

Τέλος, ο Αρνητικός Κατάλογος των Ζωνών Ελεύθερου Εμπορίου μειώνει τον ελάχιστο απαιτούμενο αριθμό κινεζικού προσωπικού που εμπλέκεται στην παραγωγή τηλεοπτικών προγραμμάτων από εγχώριες ή αλλοδαπές επιχειρήσεις. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι οι πάροχοι υπηρεσιών του εξωτερικού δεν μπορούν να εμπλακούν στην παραγωγή τηλεοπτικών προγραμμάτων όμως, με την κατάλληλη έγκριση, μία κινεζική εταιρεία μπορεί να συνεργαστεί με επιχειρήσεις ή ιδιώτες του εξωτερικού, προκειμένου να δημιουργήσουν ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα (συμπεριλαμβανομένων και των τηλεοπτικών προγραμμάτων κινουμένων σχεδίων). Το βασικό δημιουργικό προσωπικό που θα εμπλακεί στην παραγωγή (σεναριογράφοι, παραγωγοί, σκηνοθέτες και βασικοί ηθοποιοί) θα πρέπει, πλέον, να είναι Κινέζοι κατά τουλάχιστον 25%, έναντι του 1/3 που προβλεπόταν από παλαιότερες ρυθμίσεις. Η πρόσληψη αλλοδαπού προσωπικού θα πρέπει να εγκριθεί από την Εθνική Διοίκηση Ραδιοτηλεόρασης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.

Θα πρέπει να σημειωθεί, στο σημείο αυτό, ότι αν και οι ως άνω Κατάλογοι είναι οι πρώτοι που εφαρμόζονται σε εθνικό επίπεδο, δεν είναι η πρώτη φορά που κάτι αντίστοιχο εφαρμόζεται στην Κίνα. Ειδικότερα, τον Ιούλιο 2021, το Σημείο Εισόδου Ελεύθερου Εμπορίου της Επαρχίας Χαϊνάν δημοσίευσε έναν τοπικό Αρνητικό Κατάλογο διασυνοριακού εμπορίου υπηρεσιών. Σύμφωνα με το MofCom, η εφαρμογή του είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της συμμετοχής επιχειρήσεων του εξωτερικού σε τομείς όπως οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, οι μεταφορές, οι νομικές υπηρεσίες και η επαγγελματική πιστοποίηση.

Αρκετές από τις ευνοϊκές προβλέψει των δύο (2) νέων Αρνητικών Καταλόγων εφαρμόζονταν ήδη στην Χαϊνάν, όπως π.χ. η δυνατότητα ανοίγματος λογαριασμών αξιογράφων και συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης από αλλοδαπούς ή η συμμετοχή σε διαδικασίες επαγγελματικής πιστοποίησης. Πλην τούτων, η Χαϊνάν έχει επιτρέψει σε σκάφη αναψυχής του εξωτερικού να εισέρχονται και να εξέρχονται ελεύθερα από τους λιμένες της Επαρχίας, χωρίς την υποχρέωση πλοήγησης αυτών από την αντίστοιχη κινεζική Υπηρεσία. Επίσης, νομικές εταιρείες της Χαϊνάν έχουν προσλάβει αλλοδαπούς δικηγόρους ως νομικούς συμβούλους, προκειμένου να παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες.

Τέλος, σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικής της Χαϊνάν, το 2023, η εφαρμογή του Αρνητικού Καταλόγου συνεισέφερε στην αύξηση της αξίας του διασυνοριακού εμπορίου υπηρεσιών της Επαρχίας κατά 29,6% σε σχέση με το 2022.